Kapalı Maraş ; Güzelliğinin Kurbanı Olmuş Bir Kent

Son günlerin yeniden alevlenen gündem konusu Maraş. Kapalı Maraş. Bir zamanların turizm başkenti, şimdinin kapalı, terkedilmiş hayalet şehri. Bilimsel bilgileri, kişisel görüşlerimizle empoze edeceğimiz yazımız, birçok açıdan kenarda köşede kalmış bilgileri gün yüzüne çıkarmaya yardımcı olacak yazımızda aynı zamanda”Kapalı Maraş neden kapandı? Kapalı Maraş hikayesi nedir?” sorulara da cevap arayacağız. Keyifli okumalar.

Kapalı Maraş Nedir?

Bir zamanlar, Kıbrıs turizminin yıldızı olan kapalı Maraş ’la alakalı, ne tür bir nitelendirme yapmam gerektiğini düşündükçe dürüst olmalıyım ki zorlanıyorum. Aslında, bilindik, dillere pelesenk olmuş ‘Hayalet Şehir ve Yasak Şehir’ tamlamalarından çok ötede bir yerde Maraş. 1974 öncesinde, Orta Doğu ve Akdeniz’in en ünlü tatil merkezlerinden biri olma özelliğiyle Maraş (Varosha), Kıbrıs’ın en yoğun turistik bölgesiydi. Hem turistik hem de sosyetik bir bölge olan Maraş, yaklaşık 45 senedir hayalet bir şehir konumuna düşürüldü…  Maraş, 1960’lı ve 1970’li yıllarda Doğu Akdeniz’in en önemli kitlesel turizm merkezi özelliğine sahipken, yaşadığı travma ve harp neticesinde yarım asra yakın bir dönemdir derin yalnızlığını yaşıyor…

 En çok sorulan soruların başında, Kapalı Maraş ’ın, hem gizemli hem de hüzünlü hikayeleri geliyor. Kıbrıs’ı ziyaret eden turistlerin görmek isteyip de göremedikleri, en önemli yer olan kapalı Maraş bölgesi, hem geçmişi, hem de günümüzdeki haliyle, gizemini koruyor. Bir yanda gizem, öte yanda hüzün yıllara meydan okumaya devam ediyor. Peki sizce Kapalı maraş’ın açılması söz konusu mudur?

İlginizi Çekebilir! Mardin : Güneydoğu Anadolu’nun Kadim Şehri

Kaderine Terk Edilmiş Bir Kent ; Kapalı Maraş

Uzun senelerdir, hem eğlenceli hem de hüzünlü hikayelerin tanıklığını yapan bu şehri düşünürken, laf kalabalığı yerine farklı bakış açılarını, bazı istatistiki bilgilerle birleştirerek, geçmişin görkemini, şimdilerin sessizliği ve  kaderine terk edilmişliği harmanlamak istedim.

Son senelerde, Hükümetin başlatacağını açıkladığı envanter çalışması ve çeşitli örgütlerin yüklenmiş oldukları sivil inisiyatif, kıymetli bir özellik taşıyor. Her daim, Kıbrıs müzakere sürecinde, kapsamlı çözümün bir parçası olarak, önemli bir yer tutan Maraş konusunu, yaşanan gelişmeler ve farklı bakış açıları ile yakın gelecekte de, yükselterek konuşmaya devam edeceğimiz anlaşılıyor…

Maraş ile İlgili Bazı Önemli Kent İstatistikleri

• Otel /Apart Otel ve diğer Konaklama Tesisleri: 105  (1974 ilk 6.5 ay 700 bin turist ağırladı) (Yaklaşık 10 bin yatak kapasitesi)

Ev	4469 hane
Ticari İşyeri	1953
Banka	21
Müze /Sanat Ev	25
Kilise/Türbe/Mezarlık	9
Tiyatro/Sinema salonu	24
Resmi daire	143
Eğlence yeri	99
Harabe/yarım inşaat	380
Okul	8
Spor Tesisi	2

Kapalı Maraş’a Bambaşka Gözlerle Bakalım

• 1970’li yıllarda Orta Doğu’nun Paris’i olarak bilinen Beyrut’un,  cazibesini yitirmesi ile beraber Akdeniz’in ve Orta Doğunun parlayan yıldızı olan Maraş kenti, 1974 öncesinde ABD’deki Miami plajı kadar ünlüymüş.
• Resmi rakamlarla konuşmak gerekirse, 1973 nüfus sayımına göre Maraş’ın nüfusu 15,000 kişiydi ve yine 73 verileri dikkate alındığında 37 listelenmiş otelinde 6302 yatak kapasitesine, otel ve apartmanlar da dahil edildiğinde ise yaklaşık 10,000 yatak kapasitesine sahipti.
• Maraş sahil şeridi 8 kilometre olup, Maraş kapalı alanı, yüzölçümü olarak 6.4 kilometre karelik bir alanı kapsamaktadır.
• İngiliz Kraliyet ailesine ait olduğu söylenen, 2011 yılına kadar rezervasyonları olduğu, altın muslukları bulunan ve birçok ünlüyü konaklattığı rivayet edilen, dünyanın ilk 5 yıldız üzeri tasarlanan oteli buradadır. Savaş çıktığı zaman müşterilerin plajdan havlu terlik ile kaçtığı hatta müdürünün intihar ettiği söylenir. Otel plajına Afrika’dan gelen, beyaz kum ve altın tozu serpiliymiş.
• İçinde milyonlarca dolar bulunduğu söylenen bir banka – BM kontrolünde her ay sayılır ve rapor edilir.
• JFK Bulvarındaki,  King George Hotel, The Florida Hotel, Argo Hotel gibi kaliteli otellerin, Leonidas Caddesi ise eğlence hayatının kalbinin attığı bölge idi.
• Ferrari, Lomborgini, Jaguar gibi arabaların oldugu lüks oto galeri bulunmaktadır.
• Boynu bükük insan resimleri ile tanınan, Xantos isimli ünlü bir  ressamın evi, Derinya sahilinde yer almaktadır.
• 1974’te açılışına bir kaç gün kalmasına rağmen, açılamayan trajik bir hikayesi olan otelden de söz edilmektedir.
• 1974’ün hemen sonrasında, okunurken sayfaları açık kalan bitmemiş kitaplardan, tabakta yarım kalan yemeklerden ve bir çok hüzünlü, hazin hayat hikayelerinden söz edilmektedir.

İlginizi Çekebilir! Küresel Bir Elektrik Kesintisi Nasıl Yaşanabilir?

Kapalı Maraş ‘ın Pek Bilinmeyenleri

• Ocak-Haziran 1974 döneminde ada genelinde gerçekleşen toplam 1,334,490 turistik konaklamadan 713,455’i yani % 53’ü Mağusa bölgesinde gerçekleşmişti.1974 yılında tüm Türkiye genelindeki turistik yatak kapasitesi toplamda 10,000’in altında idi. Günümüzde ancak 36 yıl sonra ulaşabildiğimiz KKTC genelindeki turistik yatak kapasitesi toplam 16,597’dir. Ocak-Haziran 2010 döneminde KKTC genelinde gerçekleşen 680,347 turistik konaklamadan yalnızca 49,785’i yani %7’si Mağusa bölgesinde gerçekleşmiştir.
• Golden Sand (GS) oteline ait birçok malzeme uzun yıllar ordu  ihtiyaçlarının giderilmesi için kullanılmıştır.
• Maraş’taki toplam Vakıf Mallarının 4637 dönüm olduğu,  bunun 2611 dönümünün ise Abdullah Paşa Vakfına ait olduğunun Evkaf kayıtlarında yer aldığı söylenmektedir.  İddia edilen diğer mal sahibi vakıflar ise şunlardır; Mazbut Lala Mustafa Paşa Vakfı ve mülhak Bilal Ağa Vakfı. Evkaf görüşüne göre, Maraş’ın tamamı Vakıf malıdır. Evkaf, Maraş’ın yasal sahibidir. Vakıf malları satılamaz, bağışlanamaz ve devredilemez.
• 1960’da Kıbrıs Türk Yönetimi toplum liderleri Dr. Küçük ve Rauf Raif Denktaş’a, İngiliz Yönetimi tarafından, 1.5 milyon sterlin verildiği de iddia ediliyor. Bu paranın verilmesinin nedeni yine iki iddiaya bağlanıyor; Birinci iddiaya göre, Vakıf mallarının el değiştirilmesi, satılması için bu ücret ödenmiştir. İkinci görüşe göre ise, vakıf mallarında yılların ihmalinden ve düşük tutulan kiralardan  kaynaklanan mağduriyetin giderilmesi için bu meblağ ödenmiştir.

Savaşın Etkisiyle Kapalı Maraş

• Maraş’ta yabancı sermayeye ait çok sayıda mal, mülk bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararı uyarınca, gerçek mal ve hak sahiplerini dışlayarak herhangi bir neticeye ulaşılması mümkün değildir. BM’nin 1984’te alınan 550 sayılı kararına göre, 1974 öncesinde, Maraş’ta oturanlar haricinde birilerinin o bölgeye yerleştirilme girişimleri kabul görmemektedir.
• BM ile yapılan ateşkes antlaşmasında, (13 Ağustus1974) Maraş kontrollü boşaltılmıştır. Maraş’taki yerleşim ve iskan sona ermiştir. BM kontrolünde olan bölgede 6 tane apartman orduevi kullanımı için verilmiştir.
•  Rum keskin nişancıları günümüzde Laguna diye bilinen bölgedeki bir  otelin tepesinden, Türkleri hedef alarak bombalıyormuş. Bu hadiseler sonrasında Türk savaş uçakları bu binayı bombalayarak ikiye ayırmış, daha sonra ise Kapalı Maraş ‘a Türk askeri girmiştir.
• 100 milyar dolarlık bir şehir olduğu tahmin edilmektedir.
• Sahil şeridinde yapılan dikey yapılaşma, denize sıfır ve deniz manzaralı oda seçeneği sunsa da, çarpık yapılaşma örneği olarak, güneş ışığını engelleyen bir görüntüye sahiptir.
•  Sophia Loren’in Maraş’ta evi olduğu ve 1974’ten sonra dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’ten geriye dönmek üzere ricada bulunduğu ama bunun o dönemin koşullarında kabul edilmediği söylenmektedir.
• Turizm cenneti Maraş’ın, Elizabeth Taylor, Richard Burton, Paul Newman (Exodus filmi), Raquel Welch, Sophia Loren ve Brigitte Bardot gibi ünlülere evsahipliği yaptığı bilinmektedir.

Bu Yazımızı da Okumalısınız! Dünya Tarihine Damga Vurmuş 8 Ünlü Tablo Ve Hikayeleri

TURİZM CENNETİNDEN,  HAYALET ŞEHİR MARAŞ –  YASAK ŞEHİR VAROSHA’YA

Hayalet şehir Maraş (Yasak Şehir Varosha), tanıklığını yaptığı geçmiş hikayeleri ve hem gerçek, hem de efsaneleşmiş söylenceleri ile etkisinden kolay kurtulmayacak bir şehir. Maraş, Las Vegas olmalı mı? Yoksa, bir barış sektörü olan turizmin yeni koşullarına göre yeniden planlanmalı mı? Yaşanan son gelişmelerden sonra, yarım asırdır konuştuğumuz ve ülkemizin ve KKTC’ nin turizm geçmişine damgasını vuran Maraş hakkında bilgiler verdiğimiz yazımızda, aynı zamanda Maraş hikayesini anlatmaya çalıştık. Umarım beğenmişsinizdir. Bir sonraki yazılarımızda görüşmek üzere..

Eğer Yazımızı Beğendiyseniz, Sosyal Medya Hesaplarınızdan Yazımızı Paylaşarak, Bize Destek Olabilirsiniz.

Kaynakça:

https://www.hurriyet.com.tr/