Sizlere belirtmem gereken önemli bir husus var. Baştan söylemek istiyorum ki istek üzerine hazırlanmış bir yazıyla karşı karşıyasınız. Gösterilen bu anlamlı tepkiye kayıtsız kalamıyoruz. Siyaset tarihinde görmek ve görmemek üzere iki seçenek vardır. Birisi görünen bir diğeri ise görünmeyendir. İşte Rusya ve Ukrayna arasında görünmeyen bir savaş vardı. Ta ki 2010’lu yıllara gelene kadar… Bu yazımızda sizlere Rusya-Ukrayna krizi , Rusya’nın dış politikaları, NATO ve Rusya arasındaki mücadeleyi ve Türkiye’nin bu satrançtaki konumunu anlatacağım. Gerek Rusya gerek Batı perspektifinden olayları derinlemesine irdeleyeceğiz. Ülkemizdeki genel kanının aksine olaya daha ciddi açıdan bakacağız. Keyifli okumalar.
İlginizi Çekebilir! Türk Ekonomisi Nereye Gidiyor? Umut Var mı?
Yazımızda Neler Var?
NATO’nun Günümüzdeki Konumu ve Amacı
Evvela sizlere NATO’dan bahsetmek istiyorum. NATO dünyada birçok ülkenin üye olduğu bir kuruluştur. Türkiye de bu oluşumun en önemli üyelerinden biridir. 1949 yılında kurulan bu örgüt, başta SSCB olmak üzere demir perdenin yayılımını engelleme amacı taşımaktaydı. Türkiye ,Yunanistan ile beraber 1952 yılında bu örgüte katılmıştır. Yazının ilerleyen kısımlarında bu katılım sürecini daha da açacağız. Siyasi hafızası kuvvetli her birey, son zamanlarda yaşananları irdelediğinde NATO’nun dağılma ve hatta çöküş sürecinde olduğunu tahlil edebilecektir. Yakın tarihte bu durumun, daha resmi hale gelmesini bekliyorduk. Rusya-Ukrayna krizi bu beklentinin nihayete ermesine vesile olacak mı; bunu zaman gösterecektir. Dünyanın askeri koruyuculuğunu üstlenen bu örgütün başı Amerika’dır. Son yıllarda Amerika’nın gerek Irak’ta gerek Afganistan’da gerekse Suriye’de uyguladığı hatalı politikalar bu örgüte olan güveni zaten sarsmıştı. Hakikat şudur ki NATO, Sovyetlerin dağılması ile değişikliğe gittiği politikalarında ciddi bir revizyon yapmazsa çok daha ciddi bir otorite kaybına bürünecektir.
İlginizi Çekebilir! Osmanlı Devleti Yıkılmamış Olsaydı Ne Olurdu?
Rusya-NATO Savaşı
Rusya ve NATO arasında çıkacak büyük kriz bir savaşa dönüşebilir. Evet ama bu savaşın galibi istesek de istemesek de Ruslar olacaktır. Çünkü Ruslar’ın beli Batı’ya bağlı değil. Aksine Rusya, Asya’ya bağlı ve Asya ile işbirliği içinde olan bir ülkedir.
Çin, Hindistan ve buna benzer birçok ülke Asya’da süper güç olma noktasına ulaşmış durumdadır. Bu ülkeler tıpkı Rusya gibi Amerika ile mücadele halindedir. Bu devletlerin en büyük kozları da sahip oldukları nükleer silahlardır. Biyolojik ve Nükleer silaha sahip bir ülkeyle yapacağınız fiili savaşın sonucu olmaz. Bu silahlar, Avrupa’yı veya Amerika’yı tamamıyla haritada silebilecek güçtedir. İşte Ruslar bu sebeple Rusya-Ukrayna krizi içerisinde daima kazanan olacaktır. Amerika ile bir zamanlar yaşadığımız sorun sırasında oldukça gündemde olan bir örgütten de bahsetmemiz gerekir. Bu örgüt Şangay Beşlisi’dir. Rusya bu örgütün en önemli üyesidir. Dolayısıyla Rusya’ya açılan herhangi bir savaş durumunda bu ülkelere de savaş açmış oluyorsunuz. Sizlerin de takdir edeceği gibi ne Amerika eski gücünde ne de Rusya eskisi gibi dışa kapalı bir ülkedir.
İlginizi Çekebilir! Almanya 2. Dünya Savaşını Kazanmış Olsaydı…
Rusya-Ukrayna Krizi : Ukrayna Perspektifi
Şimdi bu konuyu bir tarafa bırakalım ve Ukrayna açısından olayı ele alalım. Rusya ve Ukrayna geriliminde aslında çok önemli bir detay var. Rusya her ne kadar tehditkâr bir ülke olsa da nükleer güçleri devreye sokmak o kadar kolay değil. Bunu engelleyen oldukça fazla anlaşma vardır. Bununla beraber Rusya, ekonomik olarak hala NATO ve Batı ile mücadele edebilecek ekonomik güce sahip değil. NATO’nun Ukrayna’ya vereceği tam destek Rusya’yı püskürtebilir. Rusya bu durumu çok iyi bildiği için olabildiğince sabırlı olmaya çalışıyor. Üstelik Ruslar’ı yavaşlatan bir tehlike daha var: SİHA’lar.
Ruslar SİHA’ların gücünü çok iyi biliyor. Silahlı insansız hava araçları konusunda Ukrayna, Türkiye ile işbirliği içerisindedir. Rusya-Ukrayna krizi konusunda Ruslar’ın en büyük çekindiği konu budur. Rusya askeri hava araçları konusunda yeterli bir ülke değildir. Ukrayna’nın en önemli kozu da budur. Rusya Ukrayna’yı bir ülke olarak dahi görmediğini söyledi. Dahası böyle bir ırkın olmadığını da ekledi. Ukrayna halkı bu açıdan da çok tepkili. Aslında bağ olarak baktığımızda birbirlerine çok yakın olduklarını söylemek gerekir. Yani kardeşin kardeşe kavgası demek daha anlamlı olacaktır.
Rusya-Ukrayna Krizi : Rusya Perspektifi
Olaylara Batı’nın bize aksettirdiği pencereden bakmak her zaman doğru olmayabilir. Objektiflik zor olsa da kimsenin masum olmadığını idrak etmek bize biraz olsun adalet sağlayacaktır. NATO ve dolayısıyla ABD senelerdir Rusya’yı abluka altına alıyor. Bunu Sovyetler Birliği’nden kopan ülkeleri NATO’ya üye yaparak sağlıyorlar. Gerek Bulgaristan gerek Romanya ile iyice sıkışan Rusya, Ukrayna’nın da NATO ‘ya üye olmasını istemiyor. Tabii bu ülkelerden önce Türkiye ve Yunanistan ile de bunu sağlamak istemişlerdi. Rusya-Ukrayna krizi çerçevesinde Rusya Ukrayna’ya ‘Sen beni Batı’ya yaklaşarak sıkıştırıyorsun. Avrupa ve NATO ‘dan aldığın silahlar ile güçlenmeye çalışıyorsun. NATO’ya üye olursan ABD sınırımda üsse sahip olacak. Buna izin veremem.’ diyor. Aslında kendi pencerelerinden bakınca haklı oldukları noktalar azımsanmayacak kadar fazla. Buna rağmen ortaya koydukları çözüm yolları işgale dayanıyor.
İlginizi Çekebilir! Azerbaycan Nasıl Bir Ülkedir? Ermenistan İle Arasındaki Sorun
3. Dünya Savaşı Çıkar mı?
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Biden ve İngiliz kaynakları bir süredir elde ettikleri istihbaratlarla Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceğinin sinyallerini vermekteydi. Olası bir işgal durumunda nasıl sonuçlarla karşılaşırız? 3. Dünya Savaşı çıkar mı? Gelin beraber irdeleyelim.
Öncelikle belirtmeliyiz ki, olası bir işgal durumunda sadece Ukrayna’nın tehdit altında olduğunu düşünmek çok büyük bir ahmaklık olur. Kuzey Avrupa ve Balkanlar doğrudan, Türkiye de dahil Güney Avrupa ve Doğu Avrupa dolaylı yoldan oldukça etkilenecektir. Fakat, gerek NATO gerek Avrupa şu ana kadar gerekli yaptırımları yapmamaktadır. Tabii ki bunun da sebepleri bulunuyor. En önemli sebebi Rusya’ya gaz konusunda bağımlı olunmasıdır. Avrupa, ihtiyaç duyduğu doğalgazın büyük kısmını Rusya’dan temin etmektedir. Bu durum da elleri bağlamaktadır. Rusya’nın sahip olduğu zengin doğalgaz rezervi Türkiye de dahil birçok ülkenin iyi ilişkiler içinde olmasına sebep olmaktadır. Aynı zamanda Rusya, Avrupa ile Asya’nın bağlantı noktası ve ticaret açısından tıpkı Türkiye gibi çok değerli bir konumdadır.
Olası bir savaşın Türkiye ile de çok bağlantılı olduğunu belirtmek zorundayız. Bu savaşın dışında kalmak bizim için çok mühimdir. Ne yazık ki bu şu aşamada pek mümkün durmamaktadır. Hem NATO üyesi hem Rusya ile sıkı ilişkilere sahip bir ülke olarak atacağımız adımlar çok önemlidir. Ortaya koyacağımız denge politikası, siyasi geleceğimiz açısından derin anlam taşımaktadır.
Rusya-Ukrayna Krizi : Türkiye
SİHA ticareti yaptığımız Ukrayna, aynı zamanda hem bizim hem Avrupa’nın tahıl ambarı durumundadır. İkili ilişkilerimiz oldukça iyidir. Rusya tabii ki bu yakınlıktan rahatsızlık duymaktadır. Olası bir savaş durumunda Rusya, Uçak Krizi zamanındaki gibi bize ciddi yaptırımlar uygulayabilir. Umarım gerçekleşmez çünkü ekonomik olarak oldukça yıpranırız. Karasal olarak dünyanın en güçlü ordularından birine sahip olan Rusya, havada o kadar da güçlü değil. Bizim sattığımız SİHA’lar sebebiyle Rusya olası bir kayıp yaşarsa, bizi görmezden geleceğini zannetmiyorum. İkinci Dünya Savaşı’nda, Fransa’nın Almanya’ya uyguladığı savunma taktiklerini hatırlamak gerekir. Fransa bu savaşta seyir balonlarına bomba koyarak Almanya’yı bu şekilde avlamış ve savaşın seyrini değiştirmişti. Silahlı İnsansız Hava Araçları da hiç küçümsenmemelidir. Azerbaycan Ermenistan Savaşı’nı da hatırlatmak istiyorum. Ermeniler’i bitiren en büyük koz SİHA’lar olmuştu.
Bugün Ukrayna tarafından bir açıklama geldi. ‘Gerekirse Türkiye’den boğazları kapatmasını isteyeceğiz.’ Açıklaması oldukça tartışıldı. Ülkemiz tarihi açısından hiçbir vakit kolay durumlarla karşılaşmadık. Yine, zor bir satrancın içerisindeyiz. Türkiye NATO ile hareket etmek mecburiyetinde kalacağı için sıkıntılar yaşayabiliriz. Eğer boğazları kapatırsak bu durum Montrö Sözleşmesini tartışmaya açacaktır. Çünkü biz bir savaşta değiliz. Sizlerin de idrak edeceği gibi olayı sadece Rusya-Ukrayna krizi şeklinde incelememek gerekiyor. Hem Avrupa hem NATO ülkeleri önemli bir sınavdan geçiyor. Pandemi ve devamında gelen ekonomik buhran zaten kıskaç altına almışken, bir de savaşla karşı karşıya kalındı.
İlginizi Çekebilir! Isı Transferi Nedir? Etrafımızdaki Enerji Etkileşimleri
Donbas Bölgesi ve Yaşanan Son Gelişmeler
Bu yazıyı kaleme aldığımız şu saniyelerde haber kanalları durmadan yeni bilgiler veriyorlar. Rusya’nın Donbas bölgesinde iki ayrı özerk yapıyı tanıdığını açıkladıktan sonra olayların fitili ateşlenmişti. Bugün Rusya bölgeye askeri sevkiyat yapmaya başladı. Olaya kılıf uydurmak isteyen Rusya önce bölgedeki özerk yapıları tanıyor. Daha sonra bu yapılar Rusya’dan Ukrayna’ya karşı yardım isteyecek ve Rusya işgalini meşru sebeplere dayandırabilecektir. Kırım işgal edildikten sonra Rusya Karadeniz’de hakim ülke konumuna geldi. Eğer Ukrayna işgal edilir ve silahsızlandırılırsa tamamen pasifize olur. Putin’in ilk gün yaptığı açıklamaları hatırlıyor musunuz? Hiçbir şeyin Ukrayna ile sınırlı kalmayacağı ortadadır. Amerika’nın zayıflığı Putin’i inanılmaz iştahlandırıyor.
Daha irdelenmesi gereken oldukça fazla konu olduğunu gözlemliyorum. Bu yazımızı da seri halinde yazmak, yaşanan gelişmeler açısından da güncelliği sağlayacaktır. Kalbimiz masum, sivil Ukrayna halkı ile beraber. Savaşsız bir dünya diliyoruz.
Son olarak belirtmem gerekir ki 3. Dünya Savaşı’nın çıkacağını zannetmiyorum. Hiçbir ülke ne maddi ne manevi yönden böyle bir yıkıma hazır değildir. Rusya-Ukrayna krizi sınırlı bir alanı kapsamaktadır. İleride ne tür gelişmeler olur bilinmez fakat şu aşamada Rusya durdurulabilir seviyededir. Bugün Rusya-Ukrayna krizi çerçevesinde yaşanan gelişmelere; NATO, Rusya, Ukrayna, Avrupa, Amerika ve Türkiye açısından değinmeye çalıştık. Birkaç ciltlik bir seride verilecek bilgileri hap ayarında aktarmaya özen gösterdik. Umarım faydalı olmuşuzdur. Barışın hakim olduğu, savaşsız bir dünya dileğiyle…
Devam yazısını okumak için… Rusya-Ukrayna Krizi 2 : Ukrayna’nın İşgali
+ There are no comments
Add yours