Kök Hücre Nedir?Nerelerde Kullanılır?

Bugün sizlere günümüzde bir çok tedavide,organ,doku üretiminde kullandığımız ve daha çok ismini duyacağımız kök hücre kavramını anlatacağız. Keyifli okumalar…

KÖK HÜCRE NEDİR?

Kendini yenileme özelliğine sahip, vücut içinde veya laboratuvar ortamında uygun şartlar sağlandığında birçok farklı hücre tipine dönüşebilen farklılaşmış hücrelerdir.
Vücuttaki bütün hücreleri, dokuları ve organları oluşturur. Henüz farklılaşmamış olan bu hücreler sınırsız bölünebilme ve kendini yenileme, dokulara ve organlara dönüşebilme yeteneğine sahiptir.

Kök hücre
Kök Hücre

KÖK HÜCRE KAYNAKLARI NELERDİR?

Başlıca kök hücre kaynakları kemik iliği, kanda dolaşan kök hücreler ve göbek kordonundan alınan kandır.

Kemik iliği başlıca kaynaklardan biridir. Kemik iliği, vücudumuzdaki kan hücreleri ve savunma sistemi hücrelerinin yapıldığı ve kemiklerin içine yerleşmiş süngerimsi dokudur. Kemik iliği en yoğun leğen kemiğinde bulunur. Bu nedenle kemik iliği ve kök hücre en fazla leğen kemiğinden alınır.

 Göbek kordonu kanından elde edilen kök hücreler lösemi ve lenfoma gibi hastalıkların tedavisinde gittikçe daha önemli rol oynamaktadır.

Dolaşım kanında normalde kök hücrelerin sayısı düşüktür.

İyi belirlenmiş doku iskeleleri ve kontrollü hücre büyümesi kullanarak, aşağıdaki dokular üretilebilir:

  • Deri
  • Kemik
  • Kıkırdak
  • Bağırsak

Göz atmak isteyebilirsiniz! Da Vinci Robotik Cerrahi Nedir? Çalışma Prensibi

PEKİ DOKU İSKELESİ (SCAFFOLD) NEDİR?

Üç boyutlu iskeleler, hücrelere yapısal destek sağlayarak, hücrelerin tutunmasını ve çoğalmasını sağlar.

• Hücre tutunması ve göç edebilmesi için ortam sunar

• Hücrelerin ve biyokimyasal moleküllerin iletimini gerçekleştirir

• Hücreler için gerekli besinlerin difüzyonunu sağlar

 • Hücre davranışını değiştirmek ya da kontrol edebilmek için bazı mekanik ve biyolojik etkiler sağlar

kök hücre

İlginizi Çekebilir! Biyomalzeme Nedir? Kullanım Alanları ve Özellikleri

ELDE EDİLDİKLERİ YERE GÖRE

1.EMBRİYONEL KÖK HÜCRELER

Embriyonik kök hücreler blastosist adı verilen 4- 5 günlük embriyonun iç hücre kütlesinden elde edilirler.Blostosist embriyonun ,uterus duvarına yerleştirilmeden önceki safhasıdır.Embriyonik kök hücrelerin kültüre edilmesi sonucunda pluripotent kök hücreleri elde edilir.

EMBRİYONİK HÜCRELER HANGİ TEDAVİLERDE KULLANILIR?

İnsan embriyonik kök hücreleri ile tedavi edilebilecek hastalıklar arasında;

  • Parkinson
  • Diyabet
  • Travmatik spinal kord yaralanmaları
  • Purkinje hücre dejenerasyonu
  • Kalp yetmezliği

Siz hala göz atmadınız mı? Nanoteknoloji Nedir? Kullanım Alanları Nelerdir?

2.ERİŞKİN KÖK HÜCRE

Farklılaşmış dokularda bulunan ancak farklılaşmamış hücrelerdir. Her yaştaki insanda bulunur. İhtiyaç duyulduğunda bulundukları dokudaki değişik hücre türlerine dönüşme yeteneğine sahiptir. Erişkin kök hücreler, organizma yaşadığı süre boyunca kendi kopyalarını üreterek çoğalıyorlar. Bu hücreler bulundukları dokulardaki eskiyen, hastalanan veya ölen hücrelerin yerine yenilerini üreten yedek parça kaynakları olarak görev yapıyorlar.

Erişkin Kök Hücre Tipleri

  • Sinir sistemindeki erişkin tip kök hücre
  • Kemik iliğindeki kök hücreler
  • Endotel öncül hücreler
  • İskelet kası kök hücreleri
  • Deride ve sindirim sisteminde epitel hücre öncülleri
  • Pankreas ve karaciğerdeki kök hücreler
  • Kordon kanı
  • Hematopik kök hücreler

3.FETÜS KÖK HÜCRE

Düşük yapan kadınlardan elde edilen ve sınırsız sayıda bölünebilip, kendini yenileme özelliğine sahip olan kök hücre tipleridir.

FARKLILAŞMA ÖZELLİKLERİNE GÖRE

1.TOTİPOTENT HÜCRE

Embryoda ilk 4 gün içinde bulunan hücreler değişme yetenekleri en fazla olan hücrelerdir. Bu nedenle Totipotent olarak nitelendirilirler. Tüm canlı vücudunu oluşturabilir, yani her türlü doku ve organa dönüşme yetenekleri vardır.

2.PLURİPOTENT HÜCRE

Embriyo içinde 5-6. günden itibaren vücudu oluşturacak sistemlerin gelişmesi başlar. Ör: sinir dokusu ve beyin, iç organlar, kemik ve kıkırdak, kan yapıcı sistem, deri ve bağ dokusu, yağ dokusu gibi. Bu dönemde kök hücreler Pluripotent özelliktedir. Pek çok doku ve organ gelişmesinde rol alırlar. Fakat bir canlıyı tümüyle oluşturamazlar.

3.MULTİPOTENT HÜCRE

 Anne karnında büyüyen bebek, gebelik boyunca doku ve organların hızla büyümeye başlaması ile doğum sonrasına hazırlanır. Bu dönemde bulunan kök hücreler değişme yeteneklerini kısmen kaybederler. Bu hücreler Multipotent olarak nitelendirilir.

kök hücre tipleri

Mutlaka okumalısınız! Kadın Olmak -Nefes Almanın Bilançosu

KÖK HÜCRELERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

1.Farklılaşma: Farklıaşmamış hücrelerin bölünerek, kas hücresi ve sinir hücresi gibi belli bir görevi yerine getiren hücreye dönüşmesine farklılaşma diferansiyasyon) denir ve bu yetenekleri onları eşsiz kılar. Farklılaşma yeteneklerine göre kök hücreler 3 gruba ayrılır:

  • Sınırsız sayıda farklılaşabilen hücreler
  •  Sınırlı sayıda farklılaşabilen hücreler
  •  Tek bir yönde farklılaşan hücreler.

2.Plastisite:Erişkin bir kök hücrenin bir dokudan diğerine dönüşme özelliğine denir.

3.Klonlama:Tek bir hücrenin bölünerek kendi genetik ikizini üreterek çoğalabilme olayıdır.

4.Öncü (progenitör)hücreler:Hücreler fetal veya erişkin dokuda bulunurlar ve kısmen ayrışmışlardır;bölünürler ve farklılaşırlar.Öncü hücreler bölündüğü zaman kendilerini yenileme yeteneği olmayan ya iki öncü hücreye veya iki özelleşmiş hücreye dönüşürler.Örneğin;karaciğer ve beyin.

öncü kök hücre

Eklem ağrılarına da kök hücre tedavisi kullanıldığını biliyor musunuz? Tıklayınız.

Bugün sizlere kök hücreler hakkında bilgi verdik.Umarım hoşunuza gider.Sorularınızı yorum olarak bırakabilirsinz.İyi günler,iyi okumalar…

You May Also Like

More From Author

+ There are no comments

Add yours