Pacemaker Nedir? Kalbin Çalışma Hızını Ayarlayan Piller

Bugün sizlerle en temel enstrümantasyon sistemi örneklerinden birisi olan kalp pili veya diğer adıyla pacemaker cihazını tanıyacağız. Bir biyomedikal mühendisi olarak bizimde incelememiz için ilk olarak kullandığımız bu cihaz nedir? Nasıl çalışır? Hangi durumlarda hasta kullanmaya başlar? ICD cihazı nedir? Bu konulara cevap arayacağız.Keyifli okumalar…

Pacemaker Veya Kalp Pili Nedir? Ne İşe Yarar? 

Kalıcı kalp pilleri (pacemaker), kalbin ritmini oluşturan, düzenleyen ve intrakardiyak şok uygulayabilen elektronik cihazlardır. İlk çıkış amacı kalbin yavaş atması sonucu gelişen rahatsızlıkları tedavi etmektir. Son yıllarda ölümcül ritim bozuklukları ve kalp yetmezliği tedavisinde de daha gelişmiş kalıcı kalp pilleri (ICD, CRT ve CRT-ICD) kullanılmaya başlanmıştır.

Pacemaker Tarihi

Charles Kite tarafından kullanılan ve Leyden şişesi olarak isimlendirilen deneyler kalp pillerinin ortaya çıkmasında ilk adımdır. Charles Kite’den sonra birçok bilim adamı kalp pillerini geliştirerek deneyler yapmıştır. Kalp Pillerinin 1744’ten 2000’li yıllara kadar olan gelişimini teknik bilgimizde bulabilirsiniz.

İlginizi Çekebilir! EEG Nedir? Uykuda Kaç Evre Bulunmaktadır?

Kalp pilinin ortaya çıkışı statik elektriği depolayan Leyden şişesinin (1744) keşfine kadar uzanmaktadır. O yıllarda Leyden şişesi ile ölülerin canlanacağına inanan çok sayıda insan vardı. 1788’de Charles Kite, damdan düşüp ölen 3 yaşındaki bir kızın göğüs bölgesine, Leyden şişesiyle elektrik uygulayarak hayata döndüğünü rapor etmiştir.

Dr. DeSanctis 1820’de Reanimasyon Sandalyesi ile kalbi durmuş bazı insanları hayata döndürmek için volta pili ile elektrik uygulamaya başladı.  Bu çabalar klinik uygulamaların hemen başlamasına yetmedi. Çünkü elektrik şokunun ne zaman işe yarayacağını anlamak biraz zaman aldı. Yanlızca yeni durmuş ve fibrilasyona uğramış kalplere elektrik şoku uygulandığında yeniden atmaya başlayabiliyordu.

İlk kez 1899’da Dr.J. Mac Williams, kalbi durmuş bir hastaya dakikada 60-70 elektrik sinyali verilince kalbin kasılarak pompalama yapabileceğini buldu. ABD’li Dr.Albert Hyman 1932’de portatif bir kalp düzenleyicisi geliştirdi. Hyman’ın 43 vakada denediği cihaz, 14’ünde başarıya ulaşmıştır. İlk kez Hyman, “artificial pacemaker” adını kullanarak bu cihazların isim babası oldu. ABD’de 1952 yılında ameliyat sonrası hastalara haricen takılabilecek bir kalp düzenleyici Dr Paul Zoll tarafından geliştirildi. PM-65 modeli bu cihaz, uzun bir kablo ile prize takılı idi. Bu sayede kolay olarak taşınabiliyor ve hastanın bu sayede dolaşmasına imkân veriyordu. PM-65 modelinin takıldığı hastanın fotoğrafları dünya basınında yer alınca, cihaz 1958 yılında meşhur oldu.

Pacemaker Ne Zaman Kullanılır?

Vücudumuzda pacemaker hücreleri adı verilen hücreler bulunmaktadır. Bu hücreler zarar gördüğünde veya çalışmasında herhangi bir problem yaşanmaya başladığında pacemaker cihazı kullanılmalıdır. Vücuttaki pacemaker hücreleri intrensek aktiviteye sahip hücrelerdir. Yani uyarılabilir,uyarı oluşturabilir hücrelerdir.(Uyarı=Aksiyon Potansiyeli)

İlginizi Çekebilir! Devleşen ve Gelişen Teknoloji İle Küçülen Beynimiz

Kısacası ; Sinoatriyal (SA) düğüm  çalışmadığı veya kalp içi elektriksel iletim yollarında blog varsa, elektriksel uyaranlar gönderilerek kalbin düzgün çalışması sağlanır.

Pacemaker Yapısı

Pacemaker temel olarak 3 temel yapıdan oluşur.

1. Pulse Jeneratörü

2. Elektronik Devre

3. Lead Sistemi

1.Pulse Jenaratörü

Lityum bataryadan oluşmaktadır. Genellikle 4 ile 10 yıl arasında batarya ömrüne sahiptir. Günümüzde bir çok bilim insanı kendi kendini şarj edebilen pacemaker üzerinde çalışmaktadır. Fakat hala pacemaker içerisinde bir pil bulunmaktadır.

Pulse Jenaratörü vücuda iki farklı şekillde takılabilmektedir.

Eğer takılacak pacemaker geçici ise (Geçici bir hastalık, travma ya da yurt dışına tedavi için gidecekse)Subkutan yani deri altına takılır.

Ama takılacak pacemaker ömürlük yada uzun yıllar kullanılacaksa vücut yüzeyinden görülmeyecek şekilde Submusküler yani kas altına takılır.

Bu Yazımızıda Okumalısınız! Rüzgar Türbini Nasıl Çalışır? İç Yapısı Ve Geleceği

2. Elektronik Devre

Algılama Devresi: Kalbe ne kadar AP (Aksiyon Potansiyeli)gönderilmesi gerektiğini ölçüyor. Bu işlemi genellikle kandaki oksijen miktarını ölçerek yapıyor.

Zamanlama Devresi: Oluşacak AP’nin sıklığını belirliyor.

Veri/Üretim Devresi: Güç üreten ve pil ömrünü denetleyen, gerekli olan diğer devrelere voltajı veren devre.

3. Lead Sistemi

Lead damar yoluyla pilden kalbe akım iletilmesini ve kalpteki elektriksel aktivitenin pile iletilmesini ve kalpteki eletriksel aktivitenin pile iletilmesini sağlayan pil ve kalp arasındaki kablo yapısına verilen isimdir.

Pacemaker Vücudun Hangi Kısmına Takılır?

Pacemaker direk olarak kalbe takılmaz. Sol köprücük kemiği altında subclavicular fossa denilen boşluktan geçen toplar damara dikiliyormuş gibi tutturularak kalbe lead göderilir. Kalbin sağ tarafına gönderilir lead. Sol tarafa lead takmak mümkün değildir. Çünkü sol tarafın basıncı daha yüksektir buraya bir müdahale yapılması fibrilasyon ile sonuçlanabilir.

Bu Yazıyı Kaçırmış Olabilirsiniz!Metalik Biyomalzeme: Platin Ve İmplant Nedir? Kullanım Alanları

Pacemaker Takılan Hasta

Pacemaker takılan hasta periyodik olarak doktor  kontrolüne gitmek zorundadır. Hasta süreki olarak bu kontrollere gittiği için pacemaker pili bitmiyor. Gücünde bir azalma fark edildiği zaman değişim yapılıyor.

Gücünün ne kadar kaldığı genelde EKG efor testi ile yapılıyor. Bu efor testi sırasında kişinin ihtiyacı olan atımı kalp pili gönderebiliyormu buna bakılıyor.

Pacemaker takılı olan hastanın sürekli kullanması gereken ilaçlar vardır. Kişinin vücudunda lead yapısı ve pulse kısmı yabacı olduğu için enfeksiyon ve pıhtılaşma sorunları ile karşılaşmamak için ilaçlar kullanılır. Pıhtılaşma olmaması için kanı cıvıltan, kanın pıhtılaşmasını, koyulaşmasını önleyen (koagülen) ilaçları kullanılır.

Peki ICD Nedir?

ICD göğüs bölgesinde cildin altına yerleştirilen, kalp atışlarını izlemeye yarayan ve pille çalışan bir cihazdır. İki ince tel ile kalbe bağlanır. Kalp atışlarınız çok yavaşsa, tıpkı bir kalp pili gibi kalbinize elektrik sinyalleri veya şokları gönderir. Aynı zamanda kalp atışlarınız düzensiz ve çok hızlıysa, yine aynı şekilde çalışarak kalp atışlarınızın normale dönmesini sağlar. ICD cihazlarına kalp pili özelliği olan şoklama cihazları da denir.

Bu Yazımızda İlginizi Çekebilir! Tıbbi Cihaz Nedir? Pandemide Kullanılan Tıbbi Cihazlar

Bu Cihaz Nasıl Çalışır, Nereye Takılır?

ICD cildin altına, genellikle köprücük kemiğinin altına veya kaburgaların alt kısmında kalan karın boşluğuna yerleştirilir ve bir ya da daha fazla ince tel ile kalbe bağlanır.

24 saat boyunca hiç durmadan çalışan bu cihaz, kalp atışları normal olmadığında, yani çok yavaş ya da düzensiz ve hızlı attığında, teller ile kalbe küçük uyarılar (elektrik sinyalleri) göndererek kalp atışının normale dönmesini sağlar.

Pacemaker ve ICD takılı olan hastalar nelere dikkat etmelidir?

Kalp pilleri teorik olar tüm elektronik cihazlarla potansiyel etkileşme riski taşır ancak bunlar sıklıkla  önemsiz etkileşimlerdir ve ciddi kısıtlamalar gerektirmez.

 Cep Telefonu Kullanabilir Mi?

Cep telefonlarının kalp pilinden 15 cm uzakta taşındığı ve kullanıldığı durumlarda etkileşim riskinin çok düşük olduğu bildirilmektedir. Ancak yine de pacemaker olan hastaların cep telefonlarını uzun konuşmalar için kullanmamaları ve pilden mümkün olduğu kadar uzakta taşımaları önerilmektedir.

 Araba Kullanabilir Mi?

Pil takılma işlemi sonrası ilk 15 günde araba kullanımından kaçınılmalıdır. Sonrasında pil cebiyle ilgili hastanın bir şikayeti yoksa araba kullanmasında sakınca yoktur. Şok veren cihazlar olan ICD’lerin takılmış olduğu hastalarda cihaz tarafından bir şok tedavisi uygulanmışsa 15 gün süre ile araba kullanmaktan kaçınılması iyi olacaktır.

 Metal Detektörleri Veya X-Ray Tarama Cihazları Kalp Pilini Etkiler Mi? 

Elle kontrol amaçlı kullanılan metal detektörleri pacemaker bulunduğu alana 15 cm’den daha fazlar yaklaştırıldığı zaman ve bugün için havaalanları, alışveriş merkezleri, güvenlik birimleri gibi bir çok yerde kullanılan X-Ray tarama cihazlarından geçildiği zaman kalp pili programında değişiklikler olabilmektedir. Yeni jenerasyon pillerde bu durum çok nadir olsa da hastaların X-Ray cihazından geçmemesi ve pillerinin bulunduğu bölgenin metal detektörü ile taranmaması önerilmektedir

Bu Yazımızı Da Okumalısınız! Bilgisayarlı Tomografi Nedir? Nasıl Çalışır?

Elektronik Cihazlardan Etkilenir Mi?

 Mikrodalga fırınlar, saç kurutma makineleri, elektrikli tıraş makineleri elektrikli diş fırçaları, elektrikli ocak ve fırınlar, prizler, kablosuz internet bağlantıları, bilgisayarlar, bulaşık-çamaşır makineleri gibi cihazlarla etkileşim riski değerlendirildiğinde teorik olarak olmakla birlikte pratikte bu cihazlarla belirgin bir etkileşme riski bulunmamaktadır.

 Tıbbi Tetkikler Yapılabilir Mi? 

Pacemaker olan hastaların özel bu amaçla takılmış koruma özellikleri olan piller dışında Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI/MRG) cihazları ile tetkik edilmeleri, bu cihazların yarattığı yüksek manyetik alan nedeni ile ciddi riskler oluşturmaktadır, bu nedenle kesinlikle kaçınılmalıdır. Diğer tıbbı görüntüleme tetkiklerinden Röntgen çekimi, ultrasonografi ve Doppler incelemeleri, mamografi, kan tetkikleri, sintigrafi, anjiyografi ve vb. tetkiklerin yapılmasında bir sakınca yoktur.

Ameliyat Olabilir Mi?

 Elektro–koter kullanımını gerektiren cerrahi işlemler öncesi sıklıkla kalp pili ayarlarının değiştirilmesi gerekir ve bu ayarlamalar yapıldığı takdirde hastalara her türlü ameliyat altta yatan kalp hastalığı engel teşkil etmediği sürece yapılabilir.

 Bugünkü yazımızda sizlere pacemaker ve ICD cihazının tanıtımını yaptık.Sorularınızı yorum olarak yazabilirsiniz.Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere sağlık ve mutlulukla kalın.

Eğer Yazımızı Beğendiyseniz, Sosyal Medya Hesaplarınızdan Yazımızı Paylaşarak, Bize Destek Olabilirsiniz

Kaynakça

http://gkda.org.tr/congress/17/sunumlar/38.pdf