Fototerapi Nedir? Fototerapi Hakkında Bilgiler

Aslında hemen hemen hepimiz duymuşuzdur fototerapiyi. Birçoğumuz ne olduğunu merak ediyordur. Fototerapi nedir ne için kullanılır? Bebeklerde fototerapi sınırı nedir? Fototerapinin yan etkileri nelerdir? Hadi gelin aslında hepimizin duyduğu fototerapiye ve bu sorulara birlikte göz atalım. Keyifli okumalar…

Fototerapi Cihazı Nedir?

Fototerapi, sarılık olmuş bebeklere yönelik özel bir tedavidir. Zamanında doğan bebeklerde % 60 oranında, erken doğan bebeklerde ise % 80 oranında sarılık görülmektedir. Yenidoğan bebeklerde görülen sarılık çoğunlukla zararsızdır zamanla kendiliğinden düzelebilmektedir. Sarılık bazen belli seviyenin üzerine çıkmasından dolayı bebeklerde kalıcı hasara yol açabilmektedir. Bu nedenle bebeklerdeki sarılık tespit edilmelidir. Tespit edilen sarılığa göre fototerapi tedavisi diğer adıyla ışık tedavisi uygulanmaktadır.

Tedavi sırasındaki fototerapini görevi deride biriken ve sarılığa yol açan bilirubin maddesini parçalamaktır. Parçalanan bilirubin maddesi idrar yoluyla vücuttan atılır. Bu işlem bebek çıplakken uygulanır. Bunun nedeni ise vücudun ne kadar çok alanına ışık tedavisi etki ederse, tedavi o kadar etkili olur. Fototerapi gören bebeğin belirli aralıkla kanı ölçülür. Ölçülen kanın içerisindeki sarılık düzeyine bakılır. Sarılık düzeyindeki değişime göre tedavinin seyri belirlenir.

İlginizi Çekebilir! NST Cihazı Nedir? NST Cihazı Hakkında Genel Bilgiler

Bebeklerde Fototerapi Sınırı(Bilirubin Düzeyi) Nedir?

Normal zamanında doğan bebeklerde fototerapi sınırı, bebeğin doğum yaşına(saat) göre belirlenir. Bebeğin sağlıklı veya hasta olmasına göre fototerapinin sınırı değişiklik göstermektedir. Yeni doğan bebeklerin tedavilerinde daha düşük bilirubin seviyeleriyle başlanmaktadır. 

Zamanında ve normal ağırlıkta ( kilosu 2500gr dan büyük olan bebekler) doğan bebeklerde fototerapi sınırı:

fototerapi bebek

İlginizi Çekebilir! Fizyoterapi Nedir? Fizyoterapide Amaç, Yöntem Ve Cihazlar

25-48 saatlik sağlıklı bebeklerde fototerapi sınırı;

Bilirubin değeri 12 mg/dl’a eşit veya   12 den büyük ise tedavi düşünülür, 15 mg/dl’a eşit veya 15 mg/dl den büyük ise tedavi şart yani endikasyonu var.

49-72 saatlik bebeklerde sağlıklı fototerapi sınırı;

Bilirubin değeri 15 mg/dl’a eşit veya 15 mg/dl den büyükse tedavi düşünülür, 18 mg/dl’a eşit veya 18 mg/dl den  büyük ise endikasyon vardır.


72 saatlik veya 72 saatten büyük sağlıklı bebeklerde fototerapi sınırı;

Bilirubin 18 mg/dl’e eşit veya 18 mg/dl den büyük ise tedavi düşünülür, 20 mg/dl ye eşit veya 20 mg/dl den büyük ise fototerapiye başlama endikasyonu var.

Hasta bebeklerde;

Bilirubin değeri 13 mg/dl’e eşit veya 13 mg/dl den büyük  olursa tedaviye başlanmalıdır.

Sarılık tedavisi Fototerapi

İlginizi Çekebilir! SMA Hastalığı Nedir? Tedavisi Var Mıdır?

Zamanında Doğan Düşük Kilolu Bebeklerde Fototerapi Sınırı

Zamanında doğduğu halde doğum ağırlığı 2500 gr’dan küçük olan bebeklerde fototerapinin sınırı bebek ağrılığı düştükçe düşmektedir. Düşük kiloda doğan bebekler sarılıktan yani yüksek bilirubinden daha çok etkilendikleri için fototerapiye daha düşük bilirubin değerlerinde başlanır.

Bebeğin KilosuFototerapi Başlanacak Bilirubin Değeri
2500 gr’dan büyük12-15 mg/dl
1500-2500 gr10-15 mg/dl
1000-1500 gr7-10 mg/dl
500-1000 gr5-7 mg/dl
Zamanında Doğan Düşük Kilolu Bebeklerde Fototerapi Sınırı

Erken Doğan Bebeklerde Fototerapi Sınırı

Erken doğan bebeklerde fototerapiye başlanacak bilirubin değeri bebeğin gebelik haftası ile doğru orantılıdır. Yani doğum haftası ne kadar düşükse tedaviye de daha düşük değerlerde başlanır.

Gestasyonel  yaş(Bebeğin Doğduğu Gebelik Haftası)Fototerapi Başlanacak Bilirubin Değeri mg/dl
28-29 hafta6-8 mg/dl
30-31 hafta8-10 mg/dl
32-33 hafta10-12 mg/dl
34 hafta12-14 mg/dl
Düşük Kilolu Bebeklerde Fototerapi Sınırı

İlginizi Çekebilir! Anjiyo Nedir? Anjiyo Nasıl Yapılır? Anjiyo Hakkında Genel Bilgi

Fototerapi Yan Etkileri

Bebeklerde en sık karşılaşılan yan etkiler:

Retinal dejenerasyon ;

Fototerapide ışığın göze gelmesi sonucu oluşan bir yan etkidir. Günümüzde bu işlem sırasında tüm bebeklerin gözleri kapatılmakta ve böylece bu yan etki önlenmektedir.

Sıvı kaybı;

Fototerapinin yan etkileri arasında sık görülen bir durumdur. Tedavi sırasında hissedilmeyen sıvı kayıpları artar ve dehidratasyon gelişebilir. Bu durumu önlemek için bebeğin aldığı sıvı miktarıyla çıkardığı sıvı miktarı takip edilmeli ve aldığı sıvıyı arttırmak gerekmektedir.

İshal;

Bebeklerde yeşil ve sulu dışkılama olabilmektedir. Bağırsaklardan atılan yüksek miktardaki bilirubinden dolayı olmaktadır.

Bronz bebek sendromu;

Sarılık için tedavi gören bebeğin cildi, idrarı ve kanı grimsi kahverengi bir renk alır. Tehlikeli bir durum değildir. Fototerapinin bitirilmesiyle birlikte renk normale döner.

Kan değerlerinde düşme;

Kanda trombosit düşüklüğü görülebilir. Bu durumun nedeni trombositlerin yıkımındaki artıştır. Fototerapinin yan etkilerinden biri de hipokalsemidir. Kalsiyumun kanda düşmesi anlamına gelen bu durumun sebebi ışın verildikten sonra melatonin salgısının azalmasıdır. Azalan melatonin kalsiyumun kemiğe geçmesine dolayısıyla kandaki kalsiyumun düşmesine neden olur.

PDA(Patent Duktus Arteriozus);

Anne karnında bebeğin dolaşımının bir parçası olan duktus arteriozusun doğum sonrası kapanmaması anlamına gelir. Fototerapide PDA riski artmaktadır. Bebeğin vücut sıcaklığında artış gözlenebilir. Buda kullanılan mavi led ışıklardan kaynaklanmaktadır. Bu durumda bazen bebeğin cildinde yanıklar meydana gelebilmektedir.  Bunu önlemek için gerekli losyonlar kullanmaktadır. Belirli aralıklarla bebek cihazdan çıkartılır. Mesela fototerapi küvözlerinde ortam sıcaklığı artığı zaman uyarı verecek sistem vardır. Uyarı verildiğinde küvöz içindeki fanlar çalışır, hava sirkülasyonu sağlanır. Böylece sıcaklığı artan küvözün için normal değere geri döner. Böylelikle bebeğin sıcaklıktan en az şekilde etkilenmesi sağlanır.

Bugün sizlere Fototerapi’nin ne olduğunu, bebeklerde fototerapi sınırının ne kadar olduğunu ve fototerapinin yan etkilerini anlatmaya çalıştım. Umarım severek okuduğunuz bilgilendirici bir yazı olmuştur. Bir sonraki yazı da görüşmek üzere.

Eğer Fototerapi Hakkında Bilgi Verdiğimiz Yazımızı Beğendiyseniz, Sosyal Medya Hesaplarınızdan Yazımızı Paylaşarak, Bize Destek Olabilirsiniz.

Kaynakça;

https://lifeofmedical.com/

https://www.saglikbilgi.net/

You May Also Like

More From Author

+ There are no comments

Add yours