EEG Nedir? Uykuda Kaç Evre Bulunmaktadır?

EEG, beyindeki sinir hücreleri tarafından hem uyanıklık, hem de uyku halindeyken üretilen elektriksel faaliyetin kağıt üzerine beyin dalgaları halinde yazdırılmasıdır.EEG cihazı ise bu ölçümler sırasında kullanılan cihazdır. Bugün sizlerle bu cihazı tanıyacak daha sonrada uykunun evrelerini öğreneceğiz.Şimdiden keyifli okumalar…

EEG NEDİR?

EEG kafa derisi üzerinden beyin çalışmasına ait aksiyon potansiyellerinin ölçülmesi ve onlara ait bilgilerin alınmasına yardımcı olur.Beynin çalışması sırasında nöronların aksiyon potansiyellerinin kortekse yansıması da denilebilir.

EEG çekimi uyanık ve uyku halindeyken yapılabilir. Bu işaretler zayıf genlikli işaretlerdir.Bu yüzden EKG ve EMG çekimlerinden daha karışıktır. Çekimler sırasında kişinin çok fazla hareket etmesi istenmez ve çekimler sessiz bir ortamda yapılır.

İlginizi Çekebilir! Metalik Biyomalzeme: Platin Ve İmplant Nedir? Kullanım Alanları

Ayrıca EEG çekiminde diğer çekimlerden çok daha fazla elektrot kullanılır. Ölçüm metodu olarak genellikle 10+10+1=21 elektrot kullanılır. 10 elektrot sağ loba 10 elektrot sol loba ve 1 elektrot ise referans olarak kullanılır.Kaç elektrot kullanılırsa o kadar EEG işareti alınır.Rutin bir çekim 10 15 dakika içerisinde tamamlanır. Fakat özel durumlarda saatleri bulunan çekimlerde vardır.

Her beyin dalgası kişiye özgüdür. Beyin dalgaları yaşla duygusal uyaranlarla, beyin hasarıyla ve vücudun kimyasal dengesi ile değişebilir.Düz bir EEG beyin ölümünün klinik kanıtıdır.

EEG Hangi Durumlarda Gereklidir?

• Epilepsi hastalığı
• Bilinç ve algı bozuklukları
• Unutkanlık ,dikkat bozukluğu
• Bazı psikiyatrik hastalıklar
• Uyku bozuklukları
• Santral sinir sistemi iltihabı

EEG beyindeki elektriksel faaliyetlerin incelenmesi gerektiği durumlarda gerçekleştirilir. Özellikle epilepsi beynin normal elektriksel faaliyetinin bozulmuş olduğu bir hastalık olduğundan epilepsi tanısı, tedavisi ve takibinde önemli bir tetkik olmaktadır. Epilepsinin yanı sıra çeşitli sinir hastalıkları durumunda, baş ağrılarının nedeninin araştırılması gerektiğinde, beyin fonksiyonlarının çeşitli açılardan incelenmesi gerektiğinde de EEG çekimine gereksinim olur.

Bu Yazımızda İlginizi Çekebilir!Tıbbi Cihaz Nedir? Pandemide Kullanılan Tıbbi Cihazlar

Uykuda EEG Çekimi

Uyku EEG’si nörolojik şüphelerde en sık başvurulan yöntemler arasında yer alır. Çünkü uyku esnasında, beyinde bulunan anormal elektriksel faaliyetler çok daha rahat ortaya çıkar. Bu nedenle uyanıkken çekilen EEG’nin yanı sıra bazı durumlarda uyku EEG’sinin çekilmesine de gereksinim duyulur. Uyku EEG’sinde anestezik bir ilaç kullanılmaz. Çünkü bu ilaçlar uyku esnasındaki beyin aktivitesini etkileyebilir beyindeki elektriklerin açığa vurulmasını baskı altına alınabilir. Dolayısıyla EEG çekimi amacına ulaşamaz. Bu nedenle anestezi ile uyutmak yerine hastanın bir gün öncesinde uykusuz kalması gerekir. Ender durumlarda hastanın kolay uykuya dalması için rahatlatıcı hafif bir ilaç verilebilir.

EEG dalgalarının sınıflandırılması

Alfa Dalgaları

• Ritmik dalgalar Genlikleri 50mV
• Saniyede 8-13 arasında frekansa sahip
• Sakin, dinlenmiş ve genç kişilerin EEG datasında
• Derin uykuda ortadan kalkar
• Görsel uyarılmalar alfa  dalgalarını ani olarak durdurur
•  En iyi, beynin her iki tarafında frontal bölgelerde tespit edilir.
• Dışadönüklük (içe dönük daha az), yaratıcılık ve zihinsel çalışma ile bağlantılıdır.
• Öğrenmek ve öğretilen bilgiyi kullanmada beynin en önemli frekanslarından biridir.

Beta  dalgaları

•  Uyanık ve dikkati başka bir şeye yöneltilmiş kişinin alfa dalgaları ortadan kalkarak yerini beta dalgaları alır
•  Saniyede14-80
• Yüksek frekanlı, düşük genlikli
•  Senkron dalgalar değil
•  Dikkat dış dünyaya yönelik olduğunda beta aktivitesi normal uyanma durumda
• Beynin her iki tarafında ön loblarda tespit edilir

Teta Dalgaları

•  Saniyede 4-7
•  Düş kırıklığı ve duygusal stres durumunda
• Beyin dejeneratif bozukluklarında
•  Uyuşukluk, hayal kurmak, uyku ya da ‘dolaylı’ hayal/düşünce ilk aşamasını gösterebilir.
•  Teta limbik sistem ve hipokampal bölgesindeki aktiviteyi yansıttığına inanılır.

Delta Dalgaları

•  3,5 az olan tüm dalgaları içerir
• Çok derin uykuda ortaya çıkar
•  Derin uyku veya yavaş dalga ‘background’ düşünme ortaya koymaktadır.
•  Fiziksel dünyadaki farkındalığımızı azaltmak için delta dalgalarını arttırırız.

EEG Çekimi Sırasında Elektrotlar Nasıl Yerleştirilir?

1.Kask EEG

İlginizi Çekebilir! Transistör Nedir? Bilgi Çağının En Önemli İcadı

2. File EEG

3. Direk Saça Takılan Elektrotlar

Bu Yazımızıda Okumalısınız!Sanal Gerçeklik Nedir? Geleceğin Sanal Dünyası

EEG Eğrilerinin Değerlendirilme Yöntemleri

Dalgaları tanımlayabilmek için frekans ve genliğe bakılır.Frekansı basitçe belirlemek için bir dalgada tekrarlayan tepeler sayılır ve karşılık gelen zaman dilimine bölünür ve ortalama frekans belirlenir.Ortalama genlikleri bulmak için ;10 s’lik süre içinde tüm tepeden tepeye genlikler ölçülür ve ortalama alınır.

Uyku ve Uyanıklık

Uyanıklık

Tüm MSS nöronları aktiftir.Alfa EEG ritmi görülür(Gözler kapalı ,gevşemiş, mutlu)Beta EEG ritmi (Genlik azalır ve frekans artar)

Uyku

Uzun süre uyanıklık nöronları yorar.Yorgunluk,sinirlilik,bezginlik ve dikkat kaybı görülmeye başlar.Günlük psikolojik problemler uyku sırasında çözülür.

Uyku temelde 2 evreden oluşur bunlar NREM ve REM evreleridir.NREM+REM=1 periyotluk uykudur.Kişi bu periyodu bir gecede ortalama 4-5 defa yaşar.

NREM (Yavaş Dalgalı Uyku)

Uykunun ilk 30 -45 dakikasında görülen ve 4 evreden oluşan uykudur.Göz hareketleri bu evrede hızlı değildir.NREM 4 evreden oluşur.

Evre 1:Gözler kapalıdır ve dinlenme başlar;alfa dalgaları görülür. Kişi kolaylıkla uyandırılabilir.Uyuma çalıştığımız evre

Evre 2:EEG desenleri düzensizleşir.Bu evrede uyandırılmak daha da zordur.Yeni uykuya dalınan evredir.

Evre 3:Uyku derinleşir teta ve delta dalgaları görülür;yaşam belirtileri azalır.Genellikle rüya görülür.

Evre 4:EEG desenlerinde delta dalgaları baskın hale gelir;iskelet kasları dinlenir uyandırma zordur.

Kalp basıncı,kalp hızı ,solunum sayısı düşer.Büyüme hormonu ve gonadotropin sayısı artar.Dinlenme ve metabolik yenilenme gerçekleşir.

Her bir evredeki EEG tarzı farklıdır.Evre 3, Evre 4 ve REM rüya evreleridir.

İlginizi Çekebilir!Bilgisayarlı Tomografi Nedir? Nasıl Çalışır?

REM

Uykunun en derin evresidir.Paradoks uyku olarakta adlandırılır.Uyandırmak zor ,spontan uyanma kolaydır. Bu evrede rüya görülür.Başlangıçta 10 dakika kadar sürer.Bir gecede 4- 5 defa tekrarlanır.Her döngüde süresi giderek artar.Kan basıncı ,kalp hızı,solunum sayısı artar.Beynin oksijen tüketimi artar.Uykuda gerçekleşen kalp krizleri çoğunlukla bu evrede görülür.Vücudun gevşemesine rağmen kas seğirmeleri gözlenir.Öğrenme ve bellek fonsiyonları bu evrededir.

Bugün sizlerle EEG çekimlerinin neden çekildiğini,nasıl çekildiğini, beyindeki dalgaları ve uykuda ki evreleri öğrendik.Umarım bilgilendirici bir yazı olmuştur. Bir sonraki yazı da buluşmak üzere. Sağlıklı mutlu günler…

Eğer Yazımızı Beğendiyseniz, Sosyal Medya Hesaplarınızdan Yazımızı Paylaşarak, Bize Destek Olabilirsiniz

KAYNAKÇA

https://irmethospital.com/tr/sayfa.asp?sayfa=MakaleAyrinti&kyt=157